Parafia pw. Św. Marii Magdaleny
top

Historia Parafii

Kościół św. Marii Magdaleny we Lwowie– rzymskokatolicka barokowa XVII-wieczna świątynia, wybudowana we Lwowie według projektu Wojciecha Kielara i Jana Godnego.

Od czasu odebrania wiernym kościoła w 1962 roku, rzymskokatolicka wspólnota czyni nieustanne kroki w celu jego zwrócenia, jednak władze ukraińskie sukcesywnie odmawiają przekazania kościoła wiernym.

Fundatorką kościoła w roku 1600 była szlachcianka Anna Pstrokońska. Do kasaty józefińskiej gospodarzami kościoła byli ojcowie Dominikanie, którzy pod koniec XVII wieku znacznie rozbudowali kościół i przyległy do niego klasztor według projektu Macieja Urbanika. W 1784 roku klasztor przeszedł na własność Państwowego Funduszu Religijnego, który w roku 1841 odsprzedał go galicyjskiemu Funduszowi Policyjnemu. W klasztorze funkcjonował dom poprawy i pracy przymusowej, a następnie przekształcono go na więzienie dla kobiet. Kościół został oddany archidiecezji lwowskiej i pełnił funkcję kościoła parafialnego. Po I wojnie światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości zlikwidowano więzienie w gmachu poklasztornym, przekazując go Politechnice Lwowskiej. Był on m.in. siedzibą katedry i Zakładu Chemii Fizycznej Politechniki Lwowskiej.

W 1927 roku przeprowadzono prace konserwatorskie, w wyniku których powstała mensa ołtarzowa oraz nowe baptysterium ozdobione freskami Jana Henryka Rosena. W 1936 roku na chórze muzycznym umieszczono nowe organy czechosłowackiej firmy Rieger (opus 2565). Organy miały 60 rejestrów, 3 manuały, pedał i manuał czwarty, tzw. chór. Były to jedne z największych organów w ówczesnej Polsce, a obecnie są to największe organy na Ukrainie.

W dwudziestoleciu międzywojennym i w okresie wojny posługę duszpasterską w tym kościele pełnili m.in.: ks. Gerard Szmyd, ks. Włodzimierz Cieński, ks. Tadeusz Fedorowicz.

Kościół pełnił funkcje sakralne do października 1962 r., kiedy to władze ukraińskie odebrały go wiernym i przekazały Politechnice Lwowskiej początkowo na salę taneczną jako klub młodzieżowy, a następnie salę organową. Bogate zabytkowe wyposażenie kościoła (m.in. ołtarze boczne, ambonę, obrazy, rzeźby, konfesjonały, klęczniki, ławki) przejęte zostały przez miejscowe władze i częściowo zniszczone, a pozostałości rozproszono po muzeach. Baptysterium z freskami Jana Henryka Rosena zamieniono na toaletę, a cenne freski zamalowano. Wieże kościelne pozbawiono krzyży, natomiast znajdującą się na przykościelnym placu kapliczkę (figurę) Matki Bożej z 1580 r. zdewastowano. Jedyną pozostałością po dawnej świetności kościoła są: stiukowy ołtarz główny ze scenami z życia św. Marii Magdaleny z 1634 roku (projekt W. Kielara), nowy ołtarz alabastrowy z 1926 roku (projekt Janiny Reichert-Toth) oraz wspomniane organy i epitafia ze zniszczonymi elementami dekoracyjnymi.

Od 1988 roku przeprowadzono częściową konserwację i prace remontowe. Wyremontowano organy, odtworzono boczne freski nad arką ze sceną Ukrzyżowania, odnowiono XVII-wieczny ołtarz stiukowy, wykonano nowe ławki (z ruchomym oparciem), wyremontowano dach. W kościele, wydzierżawionym przez władze miejskie dyrekcji Domu Muzyki Organowej i Kameralnej, odbywają się koncerty muzyki organowej i symfonicznej, a także imprezy folklorystyczne i akademie, poświęcone m.in. UPA (na czas tych imprez ołtarz zwykle zasłaniany jest kotarą, a ruchome oparcia ławek przesuwane na stronę ołtarza).

Od roku 2001 w kościele św. Marii Magdaleny są odprawiane nabożeństwa, jednak z olbrzymim utrudnieniem dla wiernych. Centralne przejście do ołtarza zostało zastawione ławkami, których ukraińska dyrekcja zakazała przesuwać twierdząc, że niszczy to posadzkę. Dawniejsze centralne wejście do kościoła zostało zamurowane. Wspólnocie zakazano korzystać z kościelnych organów, a ze względu na brak możliwości przechowania Najświętszego Sakramentu ksiądz po każdej mszy świętej wynosi Go z kościoła do samochodu, by zawieźć w bezpieczne miejsce.

Rzymskokatolicka wspólnota parafialna kościoła św. Marii Magdaleny wraz z proboszczem parafii ks. Włodzimierzem Kuśnierzem (wcześniej, do 2009 roku administratorem parafii był biskup Leon Mały) od 1991 roku nieustannie czyni starania u władz miasta, obwodu i Ukrainy o zwrot świątyni na cele kultu religijnego. Prośby wspólnoty kierowane do ukraińskiej dyrekcji i pracowników Domu Muzyki Organowej i Kameralnej o zwrot lub korzystanie na równoprawnych warunkach ze swojej prawowitej własności do dnia dzisiejszego nie zostały uwzględnione.

Decyzją samorządowych władz ukraińskich w postaci Rady Miasta Lwowa z dnia 11 marca 2010 r. kościół św. Marii Magdaleny, znajdujący się przy ul. Stepana Bandery 8 (przed wojną Leona Sapiehy), został na kolejne 20 lat przekazany do dyspozycji sali muzyki organowej i kameralnej we Lwowie, na zasadach nieodpłatnego wynajmu. Władze miasta podjęły tą decyzję mimo, że przed sądem nadal toczy się sprawa dotycząca kościoła św. Marii Magdaleny. Niektórzy postrzegają to działanie władz ukraińskich jako próbę postawienia wiernych rzymskokatolickich Lwowa przed faktem dokonanym.

Ostatni protest rzymskokatolickiej wspólnoty ze Lwowa z poparciem metropolity lwowskiego Mieczysława Mokrzyckiego o zwrot kościoła św. Marii Magdaleny miał miejsce 5 marca 2012 roku przed lwowskim ratuszem. Bezpośrednią przyczyną tego protestu były kolejne szykany wobec wiernych parafii, które przejawiły się wyłączeniem w kościele światła podczas rekolekcji wielkopostnych i ustawieniem rusztowania przed samym wejściem do kościoła, dla uniemożliwienia przejścia kapłana i wiernych w procesji. W wyniku protestu przed ratuszem, dnia 20 marca 2012 roku odbyło się spotkanie z merem Lwowa Andrijem Sadowym, który przekonywał wiernych, aby zrezygnowali z domagania się zwrotu kościoła, bowiem jego zdaniem "nie przyniesie to nic dobrego ani miastu, ani katolikom obrządku łacińskiego". Nie odpowiedział on także na pytanie, dlaczego kościół mimo wieloletnich prób jego odzyskania przez prawowitych wiernych w 2010 roku nie został im zwrócony, a przekazany ponownie Sali Muzyki Organowej i Kameralnej na kolejne 20 lat. Andrij Sadowy jako argument przeciwko zwrotowi kościoła powołał twierdzenia, jakoby na terenie Polski nie obowiązywały przepisy pozwalające zwracać kościoły na rzecz Ukraińców czy Niemców, co jest niezgodne z prawdą, poza tym wyraził niezadowolenie z faktu, że polscy samorządowcy zaczynają apelować w sprawie zwrotu kościoła p.w. św. Marii Magdaleny. Mer Lwowa Andrij Sadowy zasiada w Polsko-Ukraińskiej Kapitule Pojednania.

2024  Parafia pw. św. Marii Magdaleny we Lwowie